Fakta Magis Darah Tali Pusat Bayi

Assalamualaikum semua . .

Harini Alyaa nak update entry tentang 'Fakta Magis Darah Tali Pusat Bayi' . Apa yg ada pada darah tali pusat bayi ? Baca sampai habis ye . Nanti anda tahu apa yg boleh kita lakukan dan kebaikan darah tali pusat bayi . . 

Secara tradisi , tali pusat bayi yg baru dilahirkan akan diserahkan kpd ibu bapa utk dicuci sebelum ditanam . Bagaimanapun , tahukah anda yg darah dalam tali pusat itu mengandungi sel stem yg sangat berharga dan dapat menyelamatkan nyawa mereka yg memerlukan terutamanya di kalangan adik beradik dan saudara mara . Bagi para ibu yg bakal melahirkan bayi , anda harus mengambil kira hal ini dan membuat keputusan sama ada ingin menyimpannya dalam Bank Darah Tali Pusat Swasta atau mendermakannya kepada Pusat Darah Negara agar boleh digunakan oleh sesiapa yg memerlukan/.

Tali pusat secara literalnya adalah ikatan yg menyambung dan menghubungkan ibu kepada bayi yg dikandungi . Tali pusat bukan sahaja berperanan sebagai tali hayat , tetapi turut berpotensi untuk merawat pelbagai jenis penyakit darah kerana ia mempunyai sel stem yg amat bernilai dalam membantu pesakit yg memerlukan . Pertemuan dgn Dr. Nor Nazahah Mahmud , Ketua Tabung Darah Tali Pusat & Pakar Perubatan Transfusi di Pusat Darah Negara telah merungkaikan banyak persoalan mengenai kelebihan darah tali pusat bayi yg baru dilahirkan ini .

INFO MENARIK TENTANG MAGIS TALI PUSAT

1. Sel stem boleh diperoleh daripada tiga sumber iaitu salur darah , sum-sum tulang atau darah dari tali pusat bayi yg baru lahir .
2. Pengambilan sel stem daripada darah tali pusat adalah satu pilihan yg ada dan dapat diberi utk merawat pesakit yg memerlukan transplantasi sel stem .
3. Darah tali pusata adalah darah yg berada di dalam salur tali pusat dan merupakan organ penyambung di antara bayi dan plasenta (uri) yg keluar bersama kelahiran bayi .
4. Semasa hamil , tali pusat memainkan peranan penting utk memindahkan nurien dan oksigen daripada ibu kepada bayi dalam kandungan bagi menjamin kesihatan dan pertumbuhannya .
5. Tahap kesedaran berkenaan kepentingan darah tali pusat di negara kita masih rendah berbanding negara luar . Jika dibandingkan dgn negara luar seperti Singapura , negara kita agak ketinggalan dari segi bilangan pengumpulannya .
6. Darah tali pusat mengandungi komponen darah utama seperti sel darah merah , plasma dan platelet yg bertanggungjawab memastikan penghasilan darah yg normal sepanjang hidup seseorang .
7. Darah tali pusat juga kaya dengan sel stem hematipoietik , iaitu sel induk dlm sistem darah yg istimewa berdasarkan potensinya yg boleh berkembang membentuk komponen utama darah seperti sel darah merah , sel darah putih serta platelet .
8. Ketiga-tiga komponen ini penting kerana ia berfungsi sebagai agen membawa oksigen dalam darah , manakala sel darah putih pula utk melawan jangkitan kuman dan platelet adalah agen pembekuan darah .
9. Mungkin ada juga yg bertanya mengapa perlu menyimpan sel stem daripada darah tali pusat kerana mereka tidak melihat kegunaanya pada masa depan ? Pemikiran seperti ini perlu dihakis kerana sel stem yg diperoleh daripada tali pusat bayi adalah aset biologi yg berpotensi utk menyelamatkan nyawa seseorang pesakit jika ditimpa penyakit tertentu yg berkaitan darah .
10. Sel stem darah tali pusat telah terbukti sebagai penawar yg telah terbukti keberkesanannya dari segi sanitifik di seluruh pelosok dunia .
11. Kementerian Kesihatan Malaysia telah menubuhkan Tabung Darah Tali Pusat di Pusat Darah Negara sejak tahun 2002 lagi untuk kegunaan awam .

KEBAIKAN DARAH TALI PUSAT

1. Penyimpanan darah tali pusat mempunyai kelebihan dan kebaikan kepada penderma darah tali pusat serta pesakit yg perlu menjalani tranplantasi .
2. Prosesnya mudah dan tidak mengambil masa yg lama . Tiada risiko perubatan kpd bayi dan si ibu . Prosedur pengumpulan darah tali pusat juga adalah selamat dan tidak membahayakan bayi dan ibu yg bersalin .
3. Darah tali pusat yg telah dikumpulkan akan diproses dan melalui ujian-ujian khas bagi memastikan kualiti yg baik akan disimpan dalam keadaan sejuk beku (frozen state) dan sedia digunakan bagi pesakit yg mempunyai padanan sesuai .
4. Padanan sesuai bermaksud keserasian keputusan penjenisan Human Leucocyte Antigen (HLA) antara penderma dan pesakit . HLA adalah sejenis protein penting di permukaan sel stem yg menentukan kejayaan sesuatu proses transplantasi .
5. Selain itu , telah terbukti bahawa frekuensi HLA adalah berbeza mengikut sesuatu kaum dan etnik masyarakat . Pesakit ini mempunyai peluang yg lebih cerah utk mendapatkan darah tali pusat yg sesuai daripada penderma dari latar belakang etnik dan kaum yg sama .
6. Pendermaan darah tali pusat secara awam sangat digalakkan .
7. Berdasarkan kajian yg sedia ada , turut dinyatakan darah tali pusat mempunyai kebarangkalian yg rendah dalam transmisi sesetengah virus seperti Epstein-Barr (EBV) dan cytomegalovirus (CMV) yg amat bahaya kpd pesakit yg akan menjalani proses tranplantasi .
8. Selain daripada sel stem pada darah tali pusat bayi , orang dewasa juga mempunyai sel stem yg tersendiri . Bezanya , sel stem orang dewasa terdapat pada sum-sum tulang yg lebih berisiko berbanding mendapatkan sel stem daripada darah tali pusat bayi .
9. Pendermaan sel stem daripada sum-sum tulang bermula lebih awal daripada pendermaan darah tali pusat . Namun , ia berisiko kepada penderma .
10. Berbanding sel stem orang dewasa , sel darah tali pusat lebih mudah diterima serta risiko penolakan oleh badan juga lebih rendah berbanding sel stem sum-sum tulang .
11. Pendermaan sel stem darah tali pusat adalah jauh lebih mudah , selamat , tiada kesakitan kepada ibu dan bayi .
12. Darah tali pusat akan diambil serta merta selepas bersalin . Selepas tali pusat dipisahkan daripada bayi , anggota kesihatan terlatih akan memasukkan jarum ke dalam salur darah tali pusat dan darah akan dialirkan keluar ke dalam beg darah . Proses ini tidak akan mengganggu proses kelahiran dalam apa jua cara sekalipun .
13. Bagi anda yg ingin menyimpan di bank darah tali pusat swasta , anda akan dibekalkan dengan kit khas yg perlu dibawa semasa bersalin . Proses mengambil darah tali pusat akan dikendalikan oleh doktor yg menyambut kelahiran anak anda . Kemudian kit tersebut akan terus dibawa oleh wakil syarikat bank darah tali pusat tersebut .
14. Tiada had jangka hayat bagi sesuatu unit yg disimpan . Namun , stem stel itu hanya boleh digunakan sekali sahaja dan terhad untuk seorang pesakit dengan padanan yg sesuai .
15. Limitasi bagi pengumpulan sel stem mengikut kaedah pengumpulan darah tali pusat ini adalah kandungan kutipan (cell dose) yg agak kecil , jika dibandingkan dgn kaedah pengumpulan lain .
16. Ini bermakna , penggunaan utama sel stem dari darah tali pusat adalah sangat sesuai bagi pesakit bersaiz kecil , contohnya pesakit di kalangan kanak-kanak .
17. Namun , ini tidak bermakna ia tidak boleh digunakan untuk pesakit dewasa yg memerlukan tranplantasi . Koordinasi di Tabung Darah Tali Pusat dan pihak-pihak yg terlibat sedaya upaya berusaha mendapatkan unit sel stem yg secukupnya bagi pesakit-pesakit ini .
18. Darah tali pusat yg disimpan di tabung darah tali pusat (TDTP) di Kementerian Kesihatan Malaysia boleh digunakan utk mana-mana pesakit yg memerlukannya bagi tujuan transplantasi .
19. Kajian di seluruh dunia telah menunjukkan bahawa kegunaan darah tali pusat yg disimpan di kalangan adik beradik adalah sangat rendah .
20. Sesetengah negara menggalakkan penubuhan public banking yg berlandaskan konsep setiap pendermaan boleh disumbangkan kepada mana-mana pesakit yg sesuai di kalangan masyarakat , tanpa mengira latar belakang kaum atau agama .
21. Jika terdapat ahli keluarga yg memerlukan darah tali pusat yg telah disimpan tersebut , dan telah dipersetujui oleh pakar perubatan tentang pilihan rawatan tersebut (transplantasi) , ahli keluarga tersebut boleh mendapatkannya untuk tujuan transplantasi dgn syarat penjenisan HLA adalah sepadan dan unit tersebut masih lagi dalam simpanan TDTP .

PENYAKIT YANG BOLEH DIRAWAT DENGAN TALI PUSAT.

1. Darah tali pusat telah digunakan secara meluas untuk merawat lebih kurang 80 jenis penyakit yg kebanyakannya adalah penyakit darah seperti leukemia .
2. Selain itu , kumpulan penyakit lain yang turut boleh dirawat dengan darah tali pusat adalah penyakit keturunan seperti talasemia .

PENYAKIT-PENYAKIT LAIN YANG BOLEH DIRAWAT MENGGUNAKAN SEL STEM DARAH TALI PUSAT (RUJUKAN DAN MAKLUMAT: DR. NOR NAZAHAH MAHMUD, KETUA TABUNG DARAH TALI PUSAT & PAKAR PERUBATAN TRANSFUSI DI PUSAT DARAH NEGARA)

1. Leukemia - Acute Myeloid Leukaemia , Chronic Myeloid Leukaemia , Acute Lymphocytic Leukaemia , Chronic Lympothic Leukaemia , Juvenile Chromic Myeloid Leukaemia .
2. Lymphomas (Kanser darah) - Non Hodgkin Lymphoma , Hodgkin Lymphoma .
3. Myelodysplasia - Myelofibrosis , Myelodyspastic Syndrome .
4. Bone Marrow Failure Syndromes - Amegakaryotic Thombocytopenia , Diamond-Blackfan Anemia , Dyskeratosis Congenita , Fanconi's Anemia , Parxysmal Noctural Hemoglobinuria , Reticular Dysgenesis , Severe Aplastic Anemia Unspecified , Shwachman-Diamond Syndrome , Sideroblastic Anemia .
5. Hemoglobinopathies - Sickle Cell Disease , Thalassemia .
6. Immune Deficiencies - Common Variable Immune Deficiency , Congenital Immune Deficiency , DiGeorge Syndrome , Griscelli Syndrome , Lymphocyte Adhesion Disease , Nezelof Syndrome , Omenn Syndrome , Severe Combined Immune Deficiency , Wiskott-Aldrich Syndrome , X-linked Hyper-igM Syndrome , X-linked Immune Dysregulation Polyendocrine , Enteropathy .

ANDA BOLEH DERMAKANNYA !

1. Tali pusat adalah organ penyambung di antara bayi dan plasenta (uri) . Darah dalam tali pusat memainkan peranan penting untuk memindahkan nutrien dan oksigen daripada ibu kepada bayi . Oleh itu , tali pusat amat penting untuk menjamin kesihatan janin dalam kandungan .
2. Semua ibu hamil boleh ambil peluang ini untuk mendaftar di lima Pusat Pendermaan Darah Tali Pusat yang ada di Malaysia .
3. Pihak kerajaan dan Kementerian Kesihatan Malaysia secara amnya , dengan kerjasama Pusat Darah Negara dan Tabung Darah Tali Pusat sentiasa berusaha untuk memantapkan perkhidmatan sedia ada .
4. Ini termasuklah perancangan untuk menambahkan kutipan sel stem dari darah tali pusat dari masa ke masa dengan mengambil kira keperluan kutipan di kawasan-kawasan lain pada masa hadapan serta mengukuhkan hubungan baik sekali gus kerjasama dengan pelbagai pihak yang terlibat seperti perkhidmatan transplantasi , iaitu Pakar Perubatan dan Transplantasi di hospital , pihak Obstetrik dan Ginekologi (Sakit Puan) , bahagian koordinasi dan carian sel stem serta unit sokongan yg lain (boleh layari www.pdn.gov.my untuk maklumat lanjut) .
5. Anda juga boleh memaklumkan kepada doktor atau jururawat yang bertugas semasa pemeriksaan kesihatan ketika hamil tentang pendermaan tersebut di lima buah hospital yang dinyatakan untuk maklumat yg lebih terperinci tentang pendermaan darah tali pusat .

5 HOSPITAL SEBAGAI PUSAT PENDERMAAN DARAH TALI PUSAT

1. Hospital Kuala Lumpur
2. Hospital Serdang
3. Hospital Selayang
4. Hospital Ampang
5. Hospital Sultanah Bahiyah , Alor Setar , Kedah .

BANK DARAH TALI PUSAT SWASTA

1. Pihak kerajaan amat menggalakkan para ibu utk menderma darah tali pusat bayi kepada Pusat Pendermaan Darah Tali Pusat Awam , namun kerajaan juga tidak menghalang untuk anda menggunakan khidmat bank darah tali pusat swasta utk menyimpan secara persendirian darah tali pusat bayi anda .
2. Di Malaysia , terdapat beberapa syarikat swasta yg menawarkan perkhidmatan menyimpan darah tali pusat dan jika anda mampu dan ingin menggunakan khidmat daripada bank darah tali pusat swasta anda perlulah membuat keputusan yg tepat .
3. Anda perlu fahami lebih jelas apa itu sel stem yg akan anda simpan , siapa yg akan menggunakannya , kebaikan darah tali pusat yg disimpan dan sebagainya .
4. Dapatkan sebanyak mungkin maklumat tentang syarikat-syarikat yg menawarkan perkhidmatan tersebut untuk maklumat yg lebih jelas . Anda juga boleh terus menghubungi mereka utk mendapatkan maklumat lanjut tentang perkhidmatan yg mereka sediakan .
5. Buat perbandingan antara kesemua syarikat tersebut dari segi perkhidmatan , perlindungan , kos dan sebagainya .
6. Anda juga disarankan utk memilih syarikat yg mempunyai akreditasi dan standard yg diperlukan utk menyimpan darah tali pusat . Dalam kes ini , anda perlu melihat kpd syarikat yg mempunyai American Association of Blood Banks (AABB) sbg langkah utk memastikan bank darah tali pusat swasta yg anda pilih diselenggarakan mengikut standard yg ditetapkan .
7. Pastikan proses yg akan berjalan semasa pengambilan darah tali pusat selamat , cepat dan tidak menyakitkan .
8. Ketahui bagaimana proses pegumpulan darah tali pusat yg akan mereka lakukan , bekas penyimpanan utk darah tali pusat yg diambil , bagaimana mereka menghantar dadah yg diambil ke makmal , suhu yg diperlukan semasa proses tersebut dan sebagainya .
9. Pilihlah syarikat yg mempunyai kewangan yg stabil utk mengelakkan masalah pada masa hadapan .
10. Paling penting anda tahu apakah hak dan perlindungan yg ditawarkan jika anda menggunakan khidmat syarikat mereka .

7 SEBAB KENAPA ANDA DIGALAKKAN MENDERMA DARAH TALI PUSAT

1. Darah tali pusat adalah sumber yg kaya dgn sel stem darah yg berpotensi utk menyelamatkan hidup manusia . Sel stem mempunyai keupayaan utk mengembangkan sel-sel jenis lain , yg boleh membantu memperbaiki rangkaian , organ , dan saluran darah yg boleh digunakan utk merawat penyakit-penyakit yg berbahaya .
2. Selain daripada darah tali pusat , sel-sel stem juga boleh dijumpai dlm embrio manusia , folikel rambut , lemak dan otot . Setiap bahagian dari tubuh mengandungi beberapa sel-sel stem , walaupun kandungan sel-sel stem tersebut tidak terlalu banyak berbanding dgn kandungan yg ada dlm darah tali pusat .
3. Sel stem bukan hanya dapat diperoleh daripada sumber lain seperti tulang sum-sum dan darah periferi . Namun yg paling mudah utk mendapatkan sel stem adalah daripada darah tali pusat .
4. Sel stem daripada darah tali pusat juga lebih mudah utk sepadan dgn pesakit yg menjalani pemindahan darah berbanding sumber lain . Ini membuatkan darah tali pusat menjadi lebih bernilai terutamanya untuk golongan etnik minoriti seperti kaum-kaum di Malaysia Timur khususnya utk mendapatkan sel-sel stem yg sesuai .
5. Kemungkinan utk seorang anak menghidap suatu penyakit yg memerluakn tranplantasi darah tali pusat masih belum dikenal pasti . Tiada anggaran tepat utk kebarangkalian seorang anak memerlukan sel-sel sendiri yg disimpan . Tekaan yg paling hampir utk keperluan ini adalah 1 dalam setiap 1000 . Anggaran ini menunjukkan bahawa keperluannya amatkecil utk seseorang menggunakan sel-selnya yg disimpan .
6. Tiada siapa yg tahu akan penyakit yg bakal dihadapi pada masa hadapan . Siapa tahu dgn pendermaan darah tali pusat yg anda buat dapat memberikan harapan baru kepada individu yg mempunyai penyakit kronik hasil daripada darah tali pusat yg didermakan oleh anda .
7. Tidak meninggalkan sebarang kesan atau mendatangkan risiko kepada bayi dan ibu .

PROSES PENYIMPANAN DARAH TALI PUSAT

1. Bayi dilahirkan dgn tali pusat yg masih bercantum dgn tali pusat dan uri . Tali pusat yg telah terpisah daripada bayi akan diklip dgn klip khas utk proses pengambilan darah tali pusat .
2. Darah tali pusat akan diekstrak daripada tali pusat yg diklip tadi ke dlm beg khas oleh doktor atau jururawat .
3. Darah tali pusat yg diambil akan dihantar ke makmal utk menjalani beberapa ujian bagi memastikan darah tali pusat tersebut boleh digunakan .
4. Darah tali pusat disimpan di dalam tangki khas .
5. Setelah keputusan ujian menyatakan darah tali pusat tersebut boleh digunakan , ia dipindahkan ke tangki storan kekal dgn suhu yg telah ditetapkan sebelum digunakan utk tujuan perubatan .

HUKUMNYA HARUS

Sejak penemuan sel stem di dalam darah tali pusat yg dikatakan boleh digunakan dlm rawatan perubatan , timbul persoalan sama ada ia boleh digunakan pesakit beragama Islam walaupun terdapat bukti saintifik yg menunjukkan ia berupaya mengubati pelbagai penyakit kronik seperti talasemia , anemia , leukemia dan lain-lain .

1. Menyentuh tentang soal hukum penggunaan sel stem dlm bidang perubatan di Malaysia , Jabatan Kemajuan Islam Malaysia (JAKIM) , telah mengeluarkan fatwa bahawa ia boleh digunakan utk tujuan perubatan dan kaji selidik dgn syarat-syarat tertentu .
2. Syaratnya ialah , pengambilan darah tali pusat bayi itu perlu mendapat keizinan daripada ibu bapanya terlebih dahulu dan paling penting prosedurnya tidak mendatangkan sebarang kemudaratan .
3. Penggunaan sel stem dari darah tali pusat bagi tujuan perubatan adalah DIHARUSKAN atau DIBOLEHKAN kerana ia sememangnya terbukti mampu membawa manfaat yg besar kpd kesihatan lebih-lebih lagi dlm merawat pelbagai jenis penyakit berbahaya .
4. Berdasarkan kaedah pemindahan sel stem daripada darah tali pusat , pengambilan stem adalah masih 'hidup' dan ia disuntik ke bahagian tertentu badan pesakit .
5. Sehubungan itu , tidak timbul isu sama ada darah sel stem yg diambil daripada tali pusat org bukan Islam atau tidak . Hal ini kerana pendekatan yg diambil adalah sama seperti kaedah pendermaan dan penggunaan darah .
6. Umah Islam sepatutnya tidak berasa was-was untuk menyimpan darah tali pusat anak-anak di tempat yg diyakini kebersihannya kerana ia mampu mengubati penyakit di kemudian hari . Apatah lagi , sel stem daripada darah tali pusat yg disimpan banyak kelebihan dan bakal membawa faedah apabila digunakan kelak .

FAKTA RINGKAS TALASEMIA

Talasemia adalah salah satu penyakit genetik darah yg boleh diwarisi di dlm keluarga yg berlaku apabila tubuh seseorang itu tidak berupaya menghasilkan sejenis protein penting di dlm darah iaitu hemoglobin . Dr. Nor Nazahah Mahmud , mengulas lebih lanjut isu ini .

1. Penyakit ini adalah disebabkan oleh keabnormalan gen yg mengawal penghasilan hemoglobin menjadikan penghasilan sel darah merah tidak normal dan menjejaskan fungsi darah secara langsung .
2. Talasemia bukan penyakit berjangkit , tidak boleh dipindahkan melalui darah , udara dan air mahupun sentuhan fizikal dan seksual oleh pesakit talasemia .
3. Penyakit talasemia terdapat dlm pelbagai jenis dan keadaan klinikalnya . Dlm keadaan di mana seseorang mendapat penyakit talasemia yg teruk , keabnormalan gen yg menjejaskan penghasilan hemoglobin ini akan menyebabkan kesan di mana hemoglobin dlm sel darah merah rendah (anemia) menjadikan sistem darah terjejas dan jangka hayat sel darah merah menjadi lebih pendek daripada biasa .
4. Kekurangan sel darah merah yg normal akan menjejaskan penyaluran oksigen ke sel-sel tubuh lalu menyebabkan gejala anemia seperti mudah letih , lemah tubuh badan dan sering sukar bernafas .
5. Talasemia hanya boleh dikesan drpd umur enam bulan ke atas . Ia adalah berdasarkan perkembangan dan kematangan hemoglobin . Diagnosis talasemia biasanya bergantung kpd keadaan klinikal pesakit .
6. Dlm situasi penyakit yg teruk (moderate to severe) ,diagnosis di kalangan pesakit terutama kanak-kanak boleh dibuat seawal usia satu hingga dua tahun .
7. Keadaan anemia akan menyebabkan beberapa implikasi kesihatan kpd kanak-kanak seperti masalah tumbesaran yg terjejas dan keabnormalan sistem-sistem lain tubuh . Tanpa pengesanan awal dan rawatan komprehensif dari pelbagai aspek perubatan penyakit ini boleh membawa fungsi utama organ bahkan kematian .
8. Talasemia boleh dikesan (sama ada seseorang itu adalah pembawa atau pun pesakit) melalui ujian saringan . Secara amnya , penyakit ini boleh dielakkan jika status seseorang individu itu diketahui bagi mengelakkan perkahwinan sesama pembawa gen talasemia .
9. Kaunseling genetik adalah diperlukan bagi mereka yg disahkan sebagai pesakit atau pembawa agar mendapat informasi yg tepat tentang penyakit ini supaya dapat merancang kehidupan berumah tangga yg lebih baik .
10. Bergantung pada tahap keseriusan talasemia yg dihadapi , rawatan yg lazim dilakukan ialah pemindahan darah , penyingkiran zat besi dan rawatan sokongan . Pemindahan sum-sum tulan merupakan salah satu rawatan yg disediakan jika rawatan lain gagal .

Info : Penggunaan darah tali pusat bagi tujuan perubatan dan kajian yg diambil bukan daripada proses pengklonan adalah diharuskan selagi ia tidak bercanggah dengan hukum syarak . Keputusan ini telah dipersetujui oleh kebanyakan para sarjana Islam . Malahan , keputusan yg sama telah diambil oleh Muzakarah Jawatankuasa Fatwa Majlis Kebangsaan Bagi Hal Ehwal Agama Islam Malaysia Kali Ke-51 pada 11 Mac 2002 yg lalu .

Sumber : Majalah Pa&Ma Edisi Mei 2015